In de aanloop naar de Week van de Rechtsstaat die van 30 mei t/m 3 juni 2023 plaatsvindt, is de Poolse Fototentoonstelling Sprawiedliwość (Gerechtigheid) met foto’s van fotograaf Piotr Wójcik te zien in het Atrium Den Haag van 27 mei t/m 16 juni 2023. Deze fototentoonstelling past in Den Haag, de internationale stad van Vrede en Recht. 

De gerenommeerde fotograaf Piotr Wójcik (Picture Doc Foundation) vertelt in zijn documentair fotografisch project Justice/Gerechtigheid het verhaal van onafhankelijke rechters, aanklagers en advocaten, die een belangrijke stem zijn in het debat over de Poolse rechtsstaat. Wójcik portretteerde vertegenwoordigers van deze verschillende juridische beroepen die, omdat ze niet toegeven aan de druk van de autoriteiten, dagelijks geconfronteerd worden met de gevolgen van hun standvastigheid. Kom deze inspirerende tentoonstelling bekijken om te begrijpen hoe burgers met hun keuzes vorm kunnen geven aan de rechtsstaat. 

Deze tentoonstelling is georganiseerd door de Stichting Rechters voor Rechters in samenwerking met het College voor de Rechten van de Mens en is onderdeel van Just Peace The Hague.

Gerechtigheid (Sprawiedliwość)

Fotograaf Piotr Wójcik (1967):
Acht jaar nadat de regering onder leiding van Recht en Rechtvaardigheid (PiS) begon met haar afbraak van de rechterlijke macht, werd duidelijk dat er een groep juristen in Polen is, met inbegrip van rechters, officieren van justitie en advocaten, die zich consequent verzet tegen deze zogenaamde “justitiële hervorming”. Ondanks bijna dagelijkse aanvallen via de (door PiS gesteunde) publieke televisie-omroep en de rechtse pers, hebben zij zich niet laten intimideren of breken. De rechters proberen te overleven, ondanks de druk van de nieuw opgerichte tuchtkamer van het Hooggerechtshof, die door het Hof van Justitie van de Europese Unie niet als “gerecht” is erkend. Ondanks de meest ernstige bedenkingen bij de rechtmatigheid van deze kamer, blijft zij harde disciplinaire straffen opleggen aan recalcitrante rechters. In 2016 werden veel onafhankelijke openbare aanklagers overgeplaatst naar lagere functies, en vijf jaar later werden onafhankelijke openbare aanklagers bij wijze van vorm van repressie “uitgezonden” naar locaties tot 400 km van hun woonplaats. Ik ben er vast van overtuigd dat de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht, een onafhankelijk openbaar ministerie en de balie de pijlers zijn van een democratische rechtsstaat. Ik heb besloten om de biografieën van die rechters, openbare aanklagers en advocaten die de moed hebben gehad om “nee” te zeggen tegen de vernietiging van het rechtssysteem in Polen, te documenteren en te presenteren.

20200218 Warszawa. Sąd Okręgowy w Warszawie. Projekt sędziowie - sprawiedliwość. Sędzia Igor Tuleya. Fot. Piotr Wójcik/Picture Doc
Foto: Igor Tuleya. Rechter sinds 1996. Regionale rechtbank in Warschau. Fotograaf: Piotr Wójcik/Picture Doc Foundation.

Het project JUSTICE vat een acht jaar durende strijd tegen de vernietiging van de democratie in Polen samen en hoopt de belangrijkste actoren binnen het Poolse rechtssysteem te presenteren. Het is ook een aanleiding om het debat over een nieuw rechtssysteem te beginnen.

We zijn misschien machteloos, maar niet weerloos. Ik blijf herhalen dat het de moeite waard is om waarden te verdedigen. En daarvoor is het de moeite waard elke prijs te betalen. Zolang we vechten, zullen we de winnaars zijn. De zon blijft schijnen ondanks de wolken, en de dag zal altijd opkomen, zelfs na de langste nacht. Daar ben ik zeker van.

Foto: Een demonstratie voor het Paleis van de President met de slogan "Vrije Gerechten, Vrije Verkiezingen, Vrij Polen." Warschau, 24 juli 2017. Fotograaf: Piotr Wójcik/Picture Doc Foundation.
Foto: Een demonstratie voor het Paleis van de President met de slogan “Vrije Gerechten, Vrije Verkiezingen, Vrij Polen.” Warschau, 24 juli 2017. Fotograaf: Piotr Wójcik/Picture Doc Foundation.

Meer informatie over fotograaf Piotr Wojcik is te vinden op zijn Instagram Pagina.

Stichting Rechters voor Rechters
De Nederlandse Stichting Rechters voor Rechters zet zich in voor collega-rechters in het buitenland die in moeilijkheden zijn gekomen of dreigen te komen vanwege hun beroepsuitoefening. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn doordat hun onafhankelijkheid geschonden of bedreigd wordt of doordat zij onder druk worden gezet. Het kan hierbij met name gaan om (vermoedelijke) schending van de onafhankelijkheid van deze rechters in hun beroepsuitoefening en beperking van de vrijheid van meningsuiting van rechters. De ondersteuning is vooral immaterieel van aard.
www.rechtersvoorrechters.nl

College voor de Rechten van de Mens
Het College voor de Rechten van de Mens verricht onderzoek, adviseert regering en parlement, rapporteert aan internationale mensenrechteninstituten, geeft voorlichting en bevordert mensenrechteneducatie. Daarnaast oordeelt het College in individuele gevallen of iemand is gediscrimineerd op het werk, in het onderwijs of als consument. Het College is ook toezichthouder op de uitvoering van het VN-verdrag handicap in Nederland.
www.mensenrechten.nl

Just Peace The Hague
De organisatie Just Peace geeft vrede en recht een belangrijke plaats in het hart en handelen van bewoners, ondernemers en organisaties in de stad van Vrede & Recht, Den Haag.
www.justpeacethehague.com